The National Lottery funded project will enable the community to capture oral histories documenting how the stories shared at the annual film festival have reflected the concerns and interests of LGBTQ+ people over the years. We’ll also be able to digitise resources and catalogue our collections to make them accessible for generations to come.
Volunteers will be able to take part in the project, assisting with the recording of the oral histories and digitising the archive. Training will be offered to support skills development and allow even more people to play a part in preserving Iris’ heritage. In the long-term, the project will build the heritage skills of Adleisiau Iris volunteers, strengthen the network of groups and organisations working together to celebrate the first twenty years of the Iris Prize and raise public awareness of the importance of looking after films and the associated materials that give them context.
Berwyn Rowlands, Chief Executive of Iris Prize Outreach said: “We are thrilled to have received this support from The National Lottery Heritage Fund. Thanks to money raised by National Lottery players we’ll be able to ensure the LGBTQ+ stories shared through and inspired by the Iris Prize remain accessible to future generations. “It feels like only yesterday we were dreaming of creating something like Iris. Little did we know that almost 20 years later we would be looking back and reflecting on some magical memories of sharing global LGBTQ+ stories and Cardiff charm. This project is going to be emotional and historically significant as we protect and share the legacy of Iris."
Adleisiau Iris yn derbyn grant gan Gronfa Treftadaeth y Loteri Genedlaethol i gadw a dathlu treftadaeth Gwobr Iris
Heddiw (2 Rhagfyr 2024), mae Gwaith Maes Iris yn cyhoeddi grant o £137,500 gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol i gadw a dathlu treftadaeth Gwobr Iris, y mudiad y tu ôl i ŵyl ffilmiau LHDTQ+ Caerdydd a gwobr ffilm fer fwyaf y byd.
Wedi'i sefydlu yn 2006 mae Gwobr Iris wedi rhannu straeon LHDTQ+ gyda chynulleidfaoedd yng Nghaerdydd ac ar draws y DU. Yn awyddus i sicrhau bod y ffilmiau sydd wedi cystadlu am Wobr Iris a phrofiadau ein cymunedau yn cael eu dal a'u dyfalbarhau er budd cenedlaethau'r dyfodol, bydd Adleisiau Iris yn cofnodi hanesion llafar i roi cyd-destun i archif Gwobr Iris. Heb yr arian hwn gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol, byddai'r adnodd cyfoethog hwn sy'n adlewyrchu natur newidiol cymunedau LHDTQ+ yn parhau i fod yn anhygyrch ac mewn perygl o gael ei golli am byth.
Bydd y prosiect a ariennir gan y Loteri Genedlaethol yn galluogi'r gymuned i gofnodi hanesion llafar sy'n dogfennu sut mae'r straeon a rennir yn yr ŵyl ffilm flynyddol wedi adlewyrchu pryderon a diddordebau pobl LHDTQ+ dros y blynyddoedd. Byddwn hefyd yn gallu digideiddio adnoddau a chatalogio ein casgliadau i'w gwneud yn hygyrch am genedlaethau i ddod.
Bydd gwirfoddolwyr yn gallu cymryd rhan yn y prosiect, gan gynorthwyo gyda chofnodi'r hanesion llafar a digideiddio'r archif. Bydd hyfforddiant yn cael ei gynnig i gefnogi datblygu sgiliau a chaniatáu i hyd yn oed mwy o bobl chwarae rhan yn y gwaith o warchod treftadaeth Iris. Yn y tymor hir, bydd y prosiect yn adeiladu sgiliau treftadaeth gwirfoddolwyr Adleisiau Iris, yn cryfhau'r rhwydwaith o grwpiau a mudiadau sy'n gweithio gyda'i gilydd i ddathlu ugain mlynedd gyntaf Gwobr Iris ac yn codi ymwybyddiaeth y cyhoedd o bwysigrwydd gofalu am ffilmiau a'r deunyddiau cysylltiedig sy'n rhoi cyd-destun iddynt.
Dywedodd Berwyn Rowlands, Prif Weithredwr Gwaith Maes Gwobr Iris: "Rydym wrth ein bodd ein bod wedi derbyn y gefnogaeth hon gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol. Diolch i arian a godir gan chwaraewyr y Loteri Genedlaethol, byddwn yn gallu sicrhau bod y straeon LHDTQ+ sy'n cael eu rhannu a'u hysbrydoli gan Wobr Iris yn parhau i fod yn hygyrch i genedlaethau'r dyfodol. "Mae'n teimlo fel dim ond ddoe roedden ni'n breuddwydio am greu rhywbeth fel Iris. Ychydig a wyddom, bron i 20 mlynedd yn ddiweddarach, y byddem yn edrych yn ôl ac yn myfyrio ar rai atgofion hudolus o rannu straeon LHDTQ+ byd-eang a swyn Caerdydd. Mae'r prosiect hwn yn mynd i fod yn emosiynol ac yn arwyddocaol yn hanesyddol wrth i ni amddiffyn a rhannu etifeddiaeth Iris."
